Mikołaj Kopernik – 19.02.1473 – 24.05.1543 „Stój, Słońce, powstrzymaj swój bieg”
Wielki astronom (twórca teorii heliocentrycznej), ekonomista, matematyk, kartograf, prawnik, medyk, tłumacz – prawdziwy człowiek renesansu.
Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu. Był synem Mikołaja, kupca krakowskiego oraz Barbary (z domu Watzenrode) rodowitej torunianki. Był najmłodszym z czworga rodzeństwa: brat Andrzej oraz dwie siostry Barbara i Katarzyna.
Kopernik edukację rozpoczynał w szkole parafialnej przy kościele farnym p.w. św. Jana w Toruniu, po czym rozpoczął studia w Akademii Krakowskiej. Następnie odbywał zagraniczne studia w Bolonii, Padwie i Ferrarze (doktorat z prawa kanonicznego). Po powrocie przebywał w Lidzbarku Warmińskim, na dworze swego wuja i opiekuna, Łukasza Watzenrode – biskupa warmińskiego, gdzie był jego sekretarzem i lekarzem. Następnie został kanonikiem kapituły warmińskiej i przeniósł się do Fromborka, gdzie przebywał do śmierci. W czasie wojny polsko – krzyżackiej (1519 – 1521) fortyfikował Olsztyn i kierował jego obroną przed Krzyżakami. Zmarł we Fromborku, a pochowany został w podziemiach tamtejszej katedry.
Kopernik wydał : traktat „Sposób bicia monety”, będący poszerzoną wersją jego reformy walutowej (sformułował prawo, iż „gorszy pieniądz wypiera z rynku lepszy”). Jako tłumacz zasłużył się publikując łaciński przekład „Listów” Teofilakta Symokatty (VI w.), który sam przełożył z greki. Na polu kartografii współpracował z Bernardem Wapowskim w opracowaniu pierwszej mapy Królestwa Polskiego i Litwy. Sporządził m.in. mapę Warmii, Prus Królewskich i Zalewu Wiślanego.
Główną pracą tego wielkiego astronoma jest dzieło „O obrotach sfer niebieskich” , zawierające wykład teorii heliocentrycznej. Na ogłoszenie tego dzieła (pierwszy egzemplarz drukowany w Norymberdze) autor przez długie lata nie mógł się zdecydować i otrzymał je dopiero na łożu śmierci. W dziele tym Mikołaj dowodził, że Ziemia obraca się wokół własnej osi oraz razem z innymi planetami, dokoła Słońca. Teoria ta, jako sprzeczna z Biblią, wywołała opór ze strony duchowieństwa, a samo dzieło Kopernika w roku 1616 zostało wciągnięte na indeks ksiąg zakazanych przez kościół rzymsko – katolicki, na którym znajdowało się do 1828 roku.
Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, Polskie wydało go plemię
J. N. Kamiński, Kopernik (1828)